Historisch, innovatief en informatief, zo kunnen we de nieuwste aanwinst in het dagtv programma-aanbod goed omschrijven. Dankzij de samenwerking met Van Oord kunnen we in de huiskamer van het verpleeghuis vanaf nu met elkaar genieten van een pareltje uit het bedrijfsarchief van de internationale waterbouwer: de ambachtelijke sfeerfilm “Dijken bouwen”.
Nederland is historisch getergd en omgeven door water. Zonder dijkenbouw zou ons land niet zijn zoals we het nu kennen. Familiebedrijf Van Oord maakte de Nederlandse kustgebieden leefbaar en veiliger. De filmregistratie over het maken van blokkenmatten laat ons zien hoe de fundering voor de voor ons allen zo belangrijke dijken wordt gemaakt. Het geeft inzicht in wat er allemaal komt kijken bij het realiseren van infrastructurele waterbouwprojecten. Voor eenieder die op schepen en aan waterbouw- en landaanwinningsprojecten heeft gewerkt, zal het veel herkenning geven.
De film is beschikbaar gesteld door de Corporate Heritage Officer bij Van Oord, Lotte Walvius. Zij is verantwoordelijk voor het historische archief van het inmiddels 155 jaar oude familiebedrijf. Uit de erfgoedcollectie maakt zij verhalen en deelt deze met inmiddels meer dan 5.800 medewerkers via intranet, maar ook extern met bijvoorbeeld musea. “Onze geschiedenis wordt ingezet als educatief en verbindend middel, om mensen te inspireren, werknemers te binden en een trots gevoel te geven,” licht Lotte toe. "In het House of Heritage op het hoofdkantoor in Rotterdam stellen we onze prachtige geschiedenis tentoon."
Lotte: “De geschiedenis van Van Oord gaat terug tot 1868. Govert van Oord handelt op dat moment in rijshout. In de Biesbosch zaagt hij wilgentakken en bundelt deze tot de zogeheten ‘wiepen’. De wiepen worden verwerkt en gevlochten tot zinkstukken, waardoor ze gebruikt kunnen worden voor de fundering van dijken. Bijna 50 jaar later (1919) richten de vier zoons van Govert de firma Gebroeders Van Oord op. De ambitieuze broers breiden de handel uit naar het buitenland en starten in 1936 met het bouwen van hun eerste dijk. De hiervoor benodigde zinkstukken beginnen zij bovendien zelf te fabriceren.
Na de Tweede Wereldoorlog blijkt dat het maken van die grote zinkstukken teveel tijd kost. Bovendien is er een tekort aan materiaal. Reden om een nieuwere vorm te ontwikkelen: de blokkenmat. Binnen een jaar wordt dit tekentafelidee gerealiseerd en een speciale fabriek gebouwd.” De archieffilm "Dijken bouwen" (1976-1986) brengt het hele proces van de fabricage tot en met het onderwater plaatsen van de blokkenmatten bij de Oosterscheldekering in beeld.
Lotte: “In 1948 slaan de broers elk hun eigen weg in en wordt een tweede firma in Utrecht door Jac. G. van Oord opgericht. Hij koopt in 1954 het allereerste baggerschip, de stoomzuiger ‘De Westerschelde’. Hiermee zet hij de eerste stappen in de baggermarkt. In de jaren die volgen, werkt Van Oord mee aan toonaangevende projecten zoals de verschillende Deltawerken. Vanaf de jaren zeventig worden zij betrokken bij steeds grotere internationale projecten, zoals, uiteindelijk in 2003, de aanleg van de Palmeilanden in Dubai."
Om de werkzaamheden uit te voeren, beschikt Van Oord over een grote vloot. De schepen worden ingezet voor kunstversterking, havenontwikkeling en -onderhoud, het verdiepen van vaarwegen, landaanwinningsprojecten en de aanleg van offshore energie-infrastructuur. Allemaal infrastructurele projecten die meer ruimte creëren voor de groeiende wereldbevolking en beschermen tegen de stijgende zeespiegel.
Miniatuurversies van bijzondere scheepsmodellen zijn opgenomen in de museumcollectie van Van Oord en staan onder andere in het internationale hoofdkantoor van Van Oord in Rotterdam. Leuk weetje: na 100 jaar zijn door overnames van rechtsvoorgangers enkele bijzondere stukken uit de bedrijfsarchieven van de broers via een omweg toch weer terug bij ‘moeder’ Van Oord.
Lotte: “Terugkijkend op de ruim 150-jarige geschiedenis zijn wij erg trots op de geschiedkundige pronkstukken waaraan wij en onze rechtsvoorgangers konden meewerken, zoals de Afsluitdijk, de Deltawerken en de Palmeilanden. Ook zijn we bijzonder trots op de ontwikkeling die we doormaken, vanaf een eerste zinkstuk in Nederland, naar de aanleg van windparken en het toenemend gebruik van LNG (Liquefied Natural Gas; oftewel vloeibaar aardgas) als duurzame brandstof. Allemaal initiatieven die het doel van Van Oord benadrukken; een betere wereld bouwen voor toekomstige generaties.”
Welzijn is belangrijk voor het familiebedrijf. “De mensen maken Van Oord. Dat geldt ook voor de mensen die voor Van Oord hebben gewerkt,” benadrukt Lotte. Zij vervolgt met trots en waardering: ”We staan met elkaar op de schouders van reuzen”.
De sociale betrokkenheid van Van Oord uit zich o.a. in een actieve pensioenvereniging, maar is ook de reden voor medewerking aan initiatieven met een sociaal doel, zoals plezier in het verpleeghuis. Lotte: “Om de collectie voor dit doel te kunnen inzetten, en daarmee verbinding, trots en saamhorigheid te creëren, daar zijn we heel blij mee.”
De bedrijfsarchieffilm ‘Dijken bouwen’ is vanaf nu beschikbaar in het dagtv activiteitenmenu onder Herinneren > Ambachten.
Foto’s: Van Oord en Wikimedia Commons (Palm Island/Skatebiker, Maeslantkering/World 66)
Terug