’s Lands grootste kruidenier helpt mee het maximale uit het leven te halen

In bijna 135 jaar is Albert Heijn uitgegroeid van een kleine kruidenierszaak in Oostzaan tot de grootste supermarktketen van Nederland. Martin Gerssen, Manager Albert Heijn Erfgoed, vertelt in een interview met ons over het belang van het bewaren van dit enorme bedrijfsarchief.

Wanneer ben je begonnen met het archief van Albert Heijn?

“Al vanaf 2002 werk ik voor het bedrijf. Vanaf die periode heb ik verschillende functies gehad, waaronder manager in enkele winkels. Zo’n drieënhalf jaar geleden kwam ik mijn huidige vacature tegen. Ik ken het bedrijf goed, heb veel interesse in historie en had bepaalde ideeën voor het archief. Dat leek me een goede combinatie”.

Waarom vind je het belangrijk dat het bedrijfsarchief er is?

“Ik zeg altijd: Als je weet waar je vandaan komt, dan weet je ook waar je naartoe moet! Van oudsher staat Albert Heijn voor kwaliteit en service. Het is mooi om te zien dat we dit al bijna 135 jaar doen voor onze klant, dat willen we voortzetten in de toekomst. Zo krijgen bijvoorbeeld nieuwe managers en medewerkers die op het hoofdkantoor komen werken standaard een rondleiding door het archief waarmee ze, zoals we hier zeggen, ‘Door de blauwe wasstraat gaan’. We vinden het namelijk belangrijk dat ze de geschiedenis en herkomst van het bedrijf kennen”.

Heb je zelf iets in de collectie waarvan je hart sneller gaat kloppen?

“Met name de (reclame)folders uit de jaren vijftig en zestig vind ik erg mooi. Zij geven zo’n mooi tijdsbeeld weer. We hebben bijvoorbeeld folders in onze collectie waarin uitgelegd wordt hoe je boodschappen moest doen in een supermarkt. Iedereen was voorheen gewend om naar de kruidenier te gaan waar alles voor de klant werd afgewogen en ingepakt. In deze folder staat keurig omschreven wat je moest doen in de supermarkt. Eerst een mandje pakken, zelf voorverpakte en reeds afgewogen artikelen uit de schappen pakken om vervolgens naar de kassa te lopen om daar af te rekenen. In de folder stond tevens vermeld dat winkelen in de supermarkt zo gemakkelijk was, dat je met een gerust hart voortaan man of kinderen voor een boodschapje op pad kon sturen. Als je dit aan een jonge medewerker laat zien, staan ze met hun oren te klapperen. Ook de Allerhande geeft een mooi tijdsbeeld weer. De eerste verscheen in 1954, waarin nogal belerend werd geschreven hoe de huisvrouw het huishouden moest doen. Teksten die toen overigens heel normaal waren”. Nu is het veel meer een bron van inspiratie. Op de website albertheijnerfgoed.nl vind je alle edities vanaf 1954 digitaal terug."

Wat is het oudste archiefmateriaal dat in de collectie zit?

“Het oudste wat we in ons bezit hebben is niet alleen het geboortebewijs van Albert Heijn (senior), maar ook het balansboekje van de overname in 1887. Albert Heijn nam in dat jaar de kruidenierszaak van zijn vader Jan Heijn in Oostzaan over. In dit balansboekje staat de complete boedel genoteerd van wat precies is overgenomen. We weten dan ook exact wat er in de winkel te koop was en we zien dit boekje dan ook als startpunt van ons bedrijf”.

Vindt het bedrijf het belangrijk dat het bedrijfsarchief bewaard wordt?

“Jazeker! Het meeste van ons archief, maar ook die van Etos en Gall & Gall zijn inmiddels vrijwel geheel gedigitaliseerd en wordt regelmatig geraadpleegd voor inspiratie of als kennisbron. Momenteel hebben we twintig vrijwilligers in het archief werken, die daarnaast ook de interne rondleidingen verzorgen”.

Is het archief toegankelijk voor het publiek of alleen online te bezoeken?

“Op internet is heel veel archiefmateriaal te bekijken via de website van Stichting Albert Heijn Erfgoed. Er zijn ook online webexposities en weblogs. Verder is op de Zaanse Schans onze Museumwinkel te bezoeken. Het interieur is een reconstructie van de eerste winkel van Albert Heijn uit 1887 en trekt zo’n 220.000 bezoekers per jaar. De museumwinkel is in het weekend en in schoolvakanties alle dagen geopend en wordt gerund door een groep van 15 vrijwilligers die altijd met een mooi verhaal voor je klaar staan."

Dat boodschappen doen er vroeger anders aan toe ging dan nu is logisch. Hoe leuk is het om over dit veelzijdige onderwerp met elkaar herinneringen op te halen aan de hand van historische foto’s. Voor in onze STV-mediaspeler hebben we van Martin prachtig oud beeldmateriaal gekregen en dit verwerkt in het nieuwe Themagesprek ‘Boodschappen’, inclusief een nostalgische reclameposter-quiz. Uiteraard is het Themagesprek weer voorzien van inspirerende gespreksvragen en allerlei weetjes over toen én nu. Martin Gerssen en Stichting Albert Heijn Erfgoed, bedankt!

Meer weten over het werk van Stichting Albert Heijn Erfgoed? Martin Gerssen neemt je graag mee voor een kijkje achter de schermen.