geheugenvenster
dagtelevisie activiteiten abonnementen contact
 
home
dagtelevisie
activiteiten
abonnementen
contact
inspiratie
kennisbank
over ons
nieuws
helpdesk
login
Praten over fietsen? Gazelle maakt het leuk voor kinderen van 8 tot 80 jaar!

Praten over fietsen? Gazelle maakt het leuk voor kinderen van 8 tot 80 jaar!

Fietsplezier met Gazelle in de huiskamer! Van jong tot oud, velen van ons hebben herinneringen aan de eerste fietservaring. Fietsen bleek voor menigeen helemaal niet zo eenvoudig. In 1892 kreeg men bij aanschaf van een fiets bij Arentsen & Kölling, zoals Gazelle toen nog heette, zelfs rijles aangeboden. Jan Cees Rutgers, conservator en archivaris bij Koninklijke Gazelle legt uit: “Eind negentiende eeuw waren er nog niet zo veel mensen die gebruik maakten van de fiets. Volwassenen die een fiets kochten, moesten vaak eerst nog leren hoe ze moesten fietsen”.  

Gazelle-archief2a Gazelle-archief_Bakfiets-groenten-hulpmotor Gazelle-archief1 Gazelle_Anton-Geesink

Oprichter van Gazelle Willem Kölling importeert samen met vriend en compagnon Rudolf Arentsen in 1892 fietsen uit Engeland die ze in Nederland verkopen. De zaken gaan zo goed, dat de heren in 1897 een schuur aan de Kerkstraat in Dieren kopen. Het duurt niet lang of ze groeien dusdanig uit hun jasje dat ze in 1902 op de huidige locatie een fabriek laten bouwen. Deze fabriek is inmiddels de oudste fabriek in Nederland die nog steeds op dezelfde plek gevestigd is.

Koninklijke Gazelle is eerst begonnen als Arentsen & Kölling. Hoe zijn ze op de naam Gazelle gekomen?

“Tijdens een wandeling op de Veluwe zag Willem Kölling een reebok lopen. Hij werd getroffen door de souplesse van het dier. In de encyclopedie vindt hij een afbeelding van het dier waarbij hij termen als sierlijk en snel leest wat hij zeer toepasselijk vindt bij zijn fietsen. De naam Gazelle wordt voor het eerst in 1902 gebruikt en vijf jaar later als merknaam geregistreerd”.

In 1905 gaan de compagnons om onduidelijke redenen uit elkaar en wordt Gazelle door de komst van Köllings broer Hendrik, zus Jo en diens zoon Jan Breunink een echt familiebedrijf. Het bedrijf blijft groeien waardoor Gazelle inmiddels behoort tot één van de grootste fietsfabrikanten in Nederland.

Wanneer is men in Nederland massaal op de fiets gestapt?

“Hoewel de oudste Gazelle fiets dateert uit 1903, ging men eigenlijk pas steeds meer vanaf de Eerste Wereldoorlog fietsen. In de jaren twintig en dertig zag je heel veel transportfietsen in de straten, want bijvoorbeeld de kruidenier en bakker leverden de producten veelal met een bakfiets aan de deur. Na de Tweede Wereldoorlog ging men steeds vaker gebruikmaken van de fiets en was deze niet meer uit het straatbeeld weg te denken”.

Gazelle-archief4 Gazelle-archief3 Gazelle-archief5a

Waarom zijn de boekjes en de stomme films van Piet Pelle zo ontzettend populair geworden?

“Rond 1910/1912 werden de Piet Pelle boekjes, met als slogan 'Voor kinderen van 8 tot 80 jaar' door de agenten (red. tegenwoordig dealers genoemd) bij aankoop van een fiets weggegeven. Nu misschien gewoon, maar toentertijd waren stripverhalen nog heel bijzonder. Daarnaast werd er in de etalage middels een soort toverlantaarn plaatjes getoond met de avonturen van Piet Pelle. Dat was uniek in die tijd. Mensen stonden rijendik voor de etalages om daar naar te kijken. Een fantastisch reclamemiddel. Van het allereerste boekje werden 20.000 exemplaren gedrukt, waarna algauw meerdere herdrukken verschenen. Door de jaren heen werden de boekjes gemoderniseerd. De kinderfietsen die Gazelle destijds maakte, werden tevens ‘Piet Pelle’ genoemd."

Is de Gazelle fabriek en haar geschiedenis te bezichtigen?

“Jazeker! Momenteel wordt er druk gebouwd om een Experience Center te realiseren. Bezoekers die een bezoek aan de testbaan brengen kunnen straks, wanneer alles klaar is, via een loopbrug gedeeltelijk door de fabriek lopen om zo het productieproces vanuit de lucht te bekijken. Daarnaast wordt er een soort kijkdoos gerealiseerd waar de bezoekers als het ware door de geschiedenis van Gazelle lopen”.

GeheugenVenster heeft van Jan Cees prachtig beeldmateriaal gekregen waaronder een oud filmpje met het productieproces van een Gazelle fiets en natuurlijk een filmpje met de avonturen van Piet Pelle. De filmpjes zijn te bekijken in de dagtv mediaspeler bij het Themagesprek Fiets.

Terug